
Зерттеулер этникалық қазақтардың соғысқа көптеп тартылып, көп шығынға ұшырағанын көрсетті
2022 жылдың ақпанында басталған Ресейдің Украинаға қарсы әскери әрекеттері Ресей халқы үшін үлкен шығындарға алып келді. Бұл шығындар тек әскери сипатта ғана емес, демографиялық және әлеуметтік тұрғыдан да сезілді. Әсіресе, этникалық азшылық өкілдері арасындағы шығындар ерекше назар аударарлық, делінеді Өркен ТОҚТАРҰЛЫНЫҢ Abai.kz порталында жарияланған мақаласында.
Соңғы жылдары еріктілер мен журналистік ұйымдар жүргізген зерттеулер этникалық қазақтардың пропорционалды түрде соғысқа көптеп тартылып, жоғары шығынға ұшырағанын көрсетті.
Сандық деректер:
2024 жылдың шілдесіне дейінгі мәліметтерге сәйкес, Ресейдің Украинадағы соғысында:
- Қаза тапқандар саны: 3 мыңға жуық этникалық қазақ
- Жараланғандар саны: 5 мыңға жуық этникалық қазақ
Этникалық қазақтар Ресей халқының шамамен 0.4%-ын құраса да, қаза тапқандардың 4%-дан астамын құраған. Бұл олардың шығын деңгейінің орташа көрсеткіштен 10 есе жоғары екенін көрсетеді.
Географиялық таралуы:
Қаза тапқан этникалық қазақтар негізінен келесі аймақтардан шыққан:
- Астрахан облысы – 270+ адам;
- Волгоград облысы – 99 адам;
- Челябі облысы – 52 адам;
- Саратов облысы – 100+ адам;
- Орынбор, Омбы, Самара, Курган облыстары – нақты сандары анықталмаған, бірақ жоғарғы шығындар тіркелген.
Ұлыбритания Қорғаныс министрлігінің деректеріне сүйенсек, Астрахан облысындағы шығындардың шамамен 75%-ы этникалық азшылық өкілдерінен құралған.
Әлеуметтік-экономикалық факторлар:
Этникалық қазақтардың соғысқа белсенді тартылуы келесі факторлармен түсіндіріледі:
- Экономикалық осалдық – этникалық қазақтар жиі әлеуметтік жағдайы төмен ауылдық аудандарда тұрады, бұл оларды әскери қызметті табыс көзі ретінде қарастыруға итермелейді.
- Мобилизация саясаты – ресми деректерге сәйкес, мобилизация кезінде ұлттық құрам есепке алынбайды, бірақ аймақтық статистика мұны жоққа шығарады.
- Ақпараттық вакуум – кейбір жағдайларда жастар келісімшарттарға толық түсінбей тұрып қол қойған.
Ресейдегі этникалық қазақтардың Украинадағы соғыстағы шығындары олардың ел халқы ішіндегі үлесіне қарағанда бірнеше есе жоғары. Бұл құбылыс тек этникалық саясат емес, әлеуметтік теңсіздік, ақпараттық кемшілік және әскери мобилизация сияқты кешенді факторлардың нәтижесі болып табылады. Бұл мәселеге Қазақстан мен халықаралық ұйымдар тарапынан саяси және гуманитарлық назар аударылуы қажет.
Дереккөз: Өркен Тоқтарұлы, Abai.kz.
Фото: Украинаның Қорғаныс министрлігі.
ТАҚЫРЫПҚА ОЙ ҚОСЫП, ПІКІРІҢІЗБЕН БӨЛІСУ ҮШІН TELEGRAM КАНАЛЫМЫЗ БАР!