Біздің елде заңды әлеуметтік жәрдемақыны алу үшін бар күшіңді салып күресу керек
Бейсенбі күні, 15 ақпанда ақтөбелік мүдегек балалардың қырықтан аса ата-анасы шенеуніктермен кездесті. Олар әлеуметтік қорғау саласына жауапты басшыларға жанайқайларын жеткізбек болды. Әйелдер қордаланған мәселелерді ортаға салды. Алайда, олардың үні жоғарыға жетті ме екен? Кездесу ақтөбелік сал ауруларды қолдау орталығының кеңсесінде өтті.
Оның жетекшісі Ақтөбе облысы әкімінің мүгедектер ісі бойынша кеңесшісі Құралай БӘЙМЕНОВА. Ол да мүмкіндігі шектеулі жан. Сондықтан жиынға келген ата-аналардың проблемасы оған белгілі.
Жұмыспен қамту бөлімінің басшысы Найля БҮРТІБАЕВА өзінің әріптестерімен бұл кездесуге келіп, көпшіліктің сөзін мұқият тыңдап шықты. Кейбірін айтқандарын блокнотына түртіп те алды.
Шенеунік бұл проблемаларды бірінші рет естіп отырғандай әсерде болды. Ал БАҚ өкілдерімен тілдесуге болса ықылас танытпады. Жарым-жан бала бағып отырған аналар жағы болса барын ақтарды.
– Біз қазір өзімізбен өзіміз жүрміз. Мемлекеттен берілетін көмекті қоймай жүріп аламыз деп айтпай-ақ қояйын. Көп жағдайда өтініп жүріп аламыз. Бір-бірімізді қолдау мақсатында әлеуметтік желіде топ ашып қойдық.
Бюрократиялық кедергілерге бірлесе қарсы тұру оңайрақ. Әрбір ананың көзіңе жас үйіретін өз мұңы бар. Әсіресе аудандарда мүгедек бала баққан ата-аналарға қиын. Ол жақта ем-дом алу жағы қиын. Ақтөбенің өзінде мамандар тапшы. Сондықтан да қиыр өңірлердің хәлі тіптен ауыр.
Біздерге шенеуніктер мен медиктер қайыр тілеген тіленшілерге қарағандай қарайды. Біз алақан жайып жүргіміз келмейді, - деді журналисттерге кездесуді ұйымдастырған Гүлсая ЫБРАЕВА.
- Бізде шенеуніктер әсіресе мүгедектер күнінде камера алдында, мүмкіндігі шектеулі балаларда жақсы өмір сүруге құқылы деген әдемі әңгімені камераның алдында айтқанды жақсы көреді. Алайда, олар сол балаларға берілетін жәрдемақыны алу үшін күрестер жүретінін білмейтін сияқты. Мәселен,біз мүгедек балалардың ата-аналары жеңілідкпен пәтер алуға құқығымыз бар. Шындығында оны алу үшін кезекте 10-15 жыл тұру керек.
Жеңілдетілген ипотека туралы ауыз ашпай-ақ қоялық. Мүгедек бала баққан ана дұрыстап жұмыс жасай алмайды. Табысы жақсы емес.Сондықтан ипотекалық несие ала алмайды.Тағдыр тәлкегіне ұшыраған абласын ажлғыз бағып оытрған аналар да бар.Кей жағдайда ауыртпалыққа шыдай алмай еркектердің кетіп қалатыны да жасырын емес, - дейді ашынған ана.
Кездесуде ата-аналар әлеуметтік қамтуға жауапты шенеуніктер олардың жанайқайын естіп, жәрдемдесуін сұрады. Сөз алғандардың бірі ДЦП-ға шалдыққан балалардың еміне айына 100-120 мың теңге кететінін айтты. Ал берілетін жәрдемақы 60 мың теңге. Көбіне ата-аналар медициналық қызметтің сапасына шағымданды.
Жанна КАЛИНА Бүртібаева ханымға массаж жасауға келетін дәрігердің қолынан түк келмейтінін айтып берді. Қызығы, дәрігердің жұмысын білмейтінін ашық мойындайды екен. Көп жағдайда медицина қызметкерлері жұмыс уақытын әйтеуір өткізу үшін бір нәрсе істегендей болады екен.
- Жәй ғана дәптерге белгілеу үшін ғана көрсетілетін медициналық көмектің қажеті қанша? – деді Жанна.
- Массаж жасауды өзіңізге де үйреніп алуға болады. Түкте қиын емес қой, - деп жауап қатты оған шенеунік.
Сірә, Бүртібаева ханымның өзі де біздің дәрігерлердің бейбақ балаларға көмектесе алады дегенге сенбейді-ау. Жиынға келген Серік ЖҰМАБАЕВ та өз басындағы жағдайды айтып берді.
- Дәрігерлер дөрекі сөйлеседі. Ауруханада балаға глюкоза мен сироп қана береді. Емнің түрі осы. Бізге тегін берілуі тиіс қымбат дәрілерді өзіміз сатып аламыз.
Ақтөбеде керек мамандардың тапшы екенін естігенде шенеуніктер жақ ашқан жоқ. Ата-аналар ауру балаларын Алматыға апарып қаратуға мәжбүр. Жолға 200 мыңдай ақаша кетеді. Ал ем-домға қаражатты әлеуметтік желі арқылы жинайды. Немесе асарлатады. Кейбірінің күйеулері көмектеседі. Аутист-балалардың проблемасы жеке тақырып. Олармен Ақтөбеде дұрыс ешкім айналыспайды.
Және бірнеше дертке шалдыққан балаларға да барлық шипа көрсетілмейді. Мәселен, аутизмге шалдыққан балада неврологиялық ауруыда болса, оған дәрі-дәрмек берілмейді.
Ата-аналар Бүркітбаеваға қарапайым памперс пен мүгедектер арбасының да жетіспейтінін айтты. Берген арбаны далада түгілі үйде сүйретіп жүру қиын екен.
Қазір ДЦП-ға шалдыққан баларына ай сайын берілуі тиіс 730 памперсті де ата-аналар ала алмай қалыпты. Бүртібаева аталған проблеманың барын мойындап, сәл шыдай тұруға шақырды. Памперстер басқармада жүріп жатқан тексерістің салдарынан берілмей жатыр екен. Бірақ та шенеунік ата-аналарға қанша күту керектігін айтпады. Тек, өте сапалы памперс тапқанын айтып мақтанды.
Найля Бүртібаеваның сөзіне қарағанда болашақта мүгедек балалар сол сапалы памперстерге қарық болады екен. Бірақ ол зор қуаныштың қашан болатынын шенеунік тағы да дөп басып айта алмады. Шенеунік мүгедек арбасын да күте тұру керектігін жеткізді. Тендер бөлінгесін жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі керек арбаларды алып, бөліп беретін болады екен.
Сонымен қатар, пәтерде тұрып жатқандарды әлеуметтік баспанамен қамты мәселесі де шешіліп қалады. Бірақ бұл жерде де шыдамдылық керек. Бұл айтылғандар бірден орындала қоймайды.
Бүртібаева ханым өзінің басқармасының мүгедек-балалар проблемасын шешу үшін барынша жұмыс жасап жатқандығын және сол үшін Ақтөбеден сайланған депутаттармен байланыста екенін де айта кетті.
Алайда, парламентпен қарым-қатынастамын деген шенеуніктің сөзі ата-аналардың түрінеқарағанда аса қуанта қоймады.Құралай БАЙМЕНОВА қайғылары ортақ ата аналарды мемлекеттік емес ұйымға бірігуді ұсынды. Сол кезде оларды шенеуніктер елейтін болады. Оның айтуынша, Ақтөбе облысында үлкендер мен балаларды қосқанда 21 мың мүгедек бар екен. Байменованың өзі аутист-баланы бағып отыр.
- Менің көзім жоғалғанда балам өз күнін өзі көре алмайды. Ертең соңымнан қалған ұрпағым қамсыз өмір кешкенін қалаймын. Бұндай балаларға әрбір елді мекенде европалық деңгейдегі пансионаттар керек, - деді Құралай Байменова.
Шенеуніктер бастарын шайқап жанашырлық танытты.
