Шенеуніктердің сейсмикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне бейтарап қарауы қауіпті
Мемлекеттік басқарудың сапасы мен жетілуінің негізгі критерийлерінің бірі мемлекеттік аппараттың пайда болған мәселелерді тиімді шешуге және әлеуетті тәуекелдерді басқаруға қабілеттілігі жеке тұлғалар мен құрылымдардың мүддесі үшін емес жалпы игілік үшін болып табылатыны құпия емес. Дәл осы мәселе Қазақстанда әлі де үлкен проблема.
Бұған дәлелдердің бірі - шенеуніктердің сейсмикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне бейтарап қарауы, жалпы республика бойынша және сейсмикалық қауіпті қалаларының бірі ретіндегі Алматы үшін маңызды екендігі ешқандай күмән тудырмаса керек.
Бұл мәселелерге биліктің немқұрайлылығының көрсеткіші ретінде krisha.kz сұхбатында Сейсмология институтының директоры Әнуар БОРАНБАЕВТЫН берген деректерін қарастыруға болады.
«Әзірге бұл мәселе (қаржыландыру - ҚазТАГ) толығымен шешілген жоқ. Айтпақшы, биылғы жылы станцияларды қаржыландыру, оларды ұстау және жұмыс режимінде ұстау, қызметкерлердің жалақысы (270-ден астам адам) және т.б. 418 млн. теңгені құрады.
Біз салаға сейсмикалық қадағалау мен құрылыс станцияларын бірыңғай желісін құру бойынша жұмыс жүргізуге 10 жылдан бері жылына 3,5 млрд. теңге сұрап жатырмыз, - деді Ә.Боранбаев.
Сейсмологтардың сейсмикалық қауіп-қатерлерді қадағалауды сұраған жыл сайынғы аз ғана сома емес бірден назар аударатыны, олар оны 10 жыл бойына қарап келе жатқандығы!
Яғни ұзақ уақыт бойы мемлекет сейсмикалық тәуекелдерді бақылау үшін әдеттегі операциялық жүйені құру үшін жеткілікті қаржы бөлмеді!
Бірақ сейсмологтар абстрактылы немесе жеке нәрсеге емес, нақты нәрселер үшін және азаматтардың қауіпсіздігі мүддесі үшін ақша сұрайды.
«Сейсмикалық станцияларға (ақша қажет -ҚазТАГ). Бұл сейсмикалық қауіпсіздік тұрғысынан еліміздің бүкіл аумағын бағалауға мүмкіндік беретін ақпарат көзі. Қазір олардың саны өте аз - барлығы 63, ал жұмыс істеп тұрғандары – 57.
Бұдан басқа, қондырғыда орнатылған жабдықтар мен құрылғылар өздерінің ресурстарын сарқыды. Бақылаудың үш түрінің біреуі немесе екеуі ғана жұмыс істейтін кешенді станциялар бар», - деді Ә.Боранбаев.
Бір жағынан, абсурдтық, ал екінші жағынан, жағдайдың цинизмі жеке банктерді құтқару үшін мемлекет биылғы жылы ғана, оның ішінде Ұлттық қордың есебінен Т2,5 трлн. бөлді. Ал сейсмикалық қауіпсіздікке 10 жылдан бері жыл сайын 3,5 млрд. теңгеге қамтамасыз ете алмайды!
Егер бұл мемлекеттің миллиондаған азаматтардың қауіпсіздігіне қатысты бей-жайсыз және немқұрайлы көзқарасының көрсеткіші болмаса, онда бұл не?
Қашан шенеуніктер сейсмикалық қауіпсіздіктің сирена сигналдарын беріп қана қоймай және әлеуетті құрбандардың санын санап және ықтимал жойқын жер сілкінісінен, әсіресе, Алматыда болған сілкіністерден келетін шығындарда ғана есептеуден гөрі, сейсмикалық қауіпсіздік туралы ойлайды?
Естеріңізге сала кетейік, Алматы қалалық Төтенше жағдайлар департаменттерінің мәліметінше, қираған жер сілкінісі салдарынан қаланың тұрғындарының жалпы шығыны 534,7 мың адамға жетуі мүмкін, оның ішінде 136,8 мыңы санитарлық және 397,9 мың қайтарымсыз шығындар.
Дереккөз: ҚазТАГ
Фото: sputniknews.kz
